Ο Μανώλης Καλομοίρης υπήρξε από τους πιο σημαντικούς Έλληνες συνθέτες. Γεννήθηκε στη Σμύρνη και σπούδασε μουσική στη Βιέννη. Η ανάγκη για τη δημιουργία εθνικής μουσικής είχε επισημανθεί αρκετά νωρίς, από τον Γεώργιο Λαμπελέτ στο άρθρο του με τίτλο «Η Εθνική Μουσική» του 1901, το οποίο δημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στο περιοδικό Παναθήναια. Η ουσιαστικότερη όμως προσπάθεια για τη δημιουργία μιας εθνικής σχολής στα πρότυπα ανάλογων κινημάτων του εξωτερικού έγινε από τον Καλομοίρη. Η ευκαιρία δόθηκε στα πλαίσια της πρώτης συναυλίας με έργα του στο Ωδείο Αθηνών, τον Ιούνιο του 1908. Εκεί ο Καλομοίρης, αντί για τις καθιερωμένες εισαγωγικές σημειώσεις που συνήθως παρατίθενται στα προγράμματα συναυλιών, αποφάσισε να παρουσιάσει την άποψή του για το πώς θα πρέπει να πορευθεί η ελληνική μουσική, ποια πρότυπα πρέπει να ακολουθήσει και από πού μπορεί να αντλήσουν την έμπνευσή τους οι Έλληνες συνθέτες. Το κείμενο αυτό έχει χαρακτηριστεί ως το μανιφέστο της Ελληνικής Εθνικής Σχολής.

Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε το 1910, όταν διορίστηκε καθηγητής στο Ωδείο Αθηνών. Ήταν οπαδός του δημοτικισμού και διατράνωνε τις απόψεις του μέσα από τις σελίδες του ιστορικού περιοδικού Νουμάς. Θαύμαζε τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Κωστή Παλαμά, θεωρώντας τους ακρογωνιαίους λίθους της ευημερίας της Ελλάδας. Το 1919 ίδρυσε το Ελληνικό Ωδείο και το 1926 το Εθνικό Ωδείο, με το οποίο συνέδεσε μεγάλο μέρος της παιδαγωγικής του πορείας. Κατά τη διάρκεια της ζωής του κατέλαβε και άλλες σημαντικές θέσεις, όπως: γενικός επιθεωρητής των στρατιωτικών φιλαρμονικών, γενικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών κ.ά.

Η εργογραφία του Μανώλη Καλομοίρη περιλαμβάνει όπερες, συμφωνικά έργα, έργα μουσικής δωματίου και πολλά άλλα. Βασική πηγή έμπνευσης αποτελεί η Ελλάδα και το παρελθόν της, με ιδιαίτερη έμφαση στη λαϊκή παράδοση και το βυζαντινό παρελθόν. Παρόλο που η δημοτική μουσική αποτελεί σημαντικό πυλώνα της δημιουργίας του, ο Καλομοίρης δεν χρησιμοποιεί συχνά αυτούσιες μελωδίες δημοτικών τραγουδιών. Μία από τις σημαντικότερες και δημοφιλείς δημιουργίες του παραμένει η Συμφωνία της Λεβεντιάς. Το έργο αυτό ο Καλομοίρης το συνέθεσε το 1920 μέσα σε πνεύμα ενθουσιασμού που πήγαζε κυρίως από τις συνεχείς επιτυχίες του ελληνικού στρατού προς την πραγμάτωση του ονείρου της Μεγάλης Ιδέας. Πρόκειται για μια συμφωνία σε τέσσερα μέρη, το τελευταίο μέρος της οποίας, γραμμένο για χορωδία και ορχήστρα, φέρει την ονομασία «Τα Νικητήρια (Τη Υπερμάχω). Finale».