Κλείσιμο

Η ελληνική έντεχνη μουσική στον 19ο αιώνα
Εισαγωγή
Μια από τις σημαντικότερες περιόδους για τη μουσική στην Ευρώπη είναι ο 19ος αιώνας, ο αιώνας μετάβασης από τον Κλασικισμό στο Ρομαντισμό, ο αιώνας κατά τον οποίο γεννιούνται και δημιουργούν μεγάλοι συνθέτες, που άλλαξαν τη ροή της ιστορίας της μουσικής. Στον 19ο αιώνα όμως, πέρα από τη μουσική που γράφτηκε από Ευρωπαίους, υπάρχει και η έντεχνη μουσική που γράφτηκε από Έλληνες συνθέτες. Σίγουρα πολλοί από εμάς έχουν ακούσει για τον Νικόλαο Μάντζαρο ή τον Σπύρο Σαμάρα, αλλά πόσοι πραγματικά γνωρίζουν το μέγεθος της προσφοράς τους στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της ελληνικής έντεχνης μουσικής; Ας δούμε λοιπόν τι συνέβαινε με τους Έλληνες συνθέτες.

Για ένα μεγάλο κομμάτι του 19ου αιώνα, η Ελλάδα δεν υπήρχε ως κράτος με τη μορφή που την ξέρουμε σήμερα. Η ηπειρωτική Ελλάδα ήταν υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ τα νησιά του Ιονίου βρίσκονταν υπό την επιρροή και κυριαρχία άλλοτε των Ρώσων, άλλοτε των Γάλλων και άλλοτε των Άγγλων. Αυτό σημαίνει ότι τα Επτάνησα δεν γνώρισαν ποτέ τουρκικό ζυγό, γεγονός σημαντικό για τη διαφορετική πολιτιστική εξέλιξή τους.

Στην Κέρκυρα δημιουργήθηκε το 1824 η Ιόνιος Ακαδημία, που παρείχε ανώτερη εκπαίδευση, ενώ στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της είχε και τμήμα μουσικής όπου δίδασκε ο Ιωάννης Αριστείδης. Επίσης, στην Κέρκυρα λειτουργούσε το περίφημο θέατρο San Giacomo, στο οποίο, σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, παίζονταν όπερες ήδη από το 1733. Και βέβαια, κανείς δεν πρέπει να ξεχνά τον μουσικό πολιτισμό των Ιονίων Νήσων ειδικά όσον αφορά στην παράδοσή τους στις φιλαρμονικές εταιρείες. Μάλιστα, τον 19ο αιώνα οι φιλαρμονικές εταιρείες λειτουργούσαν και ως εκπαιδευτικά ιδρύματα όπου πήγαιναν οι νέοι για να μάθουν όργανα (όχι μόνο τα όργανα της μπάντας αλλά και έγχορδα ή πιάνο) και να κάνουν θεωρητικά μαθήματα ώστε να αποκτήσουν στέρεες βάσεις στη μουσική.

Οι περισσότεροι Επτανήσιοι μουσικοί είχαν την τύχη να επωφεληθούν από τη γειτονία με ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά κέντρα εκείνης της εποχής: την Ιταλία. Εκεί πήγαιναν για να σπουδάσουν τη μουσική τέχνη, να έρθουν σε επαφή με σημαντικούς μουσικούς αλλά και να ακούσουν μουσική που δεν θα είχαν τη δυνατότητα ν’ ακούσουν στην πατρίδα τους.