Το βιολί είναι το μικρότερο από τα όργανα της οικογένειας του βιολιού και παράγει τον πιο λεπτό (οξύ) ήχο απ’ όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας αυτής. Η μουσική του έκταση καλύπτει περίπου τέσσερις οκτάβες.

Έχει τέσσερις χορδές, τεντωμένες κατά μήκος του ηχείου, με διαφορετικό πάχος η καθεμιά. Η πιο λεπτή χορδή παράγει τον πιο ψηλό ήχο και η πιο παχιά τον πιο χαμηλό. Είναι από τα πιο ευέλικτα όργανα, και σαν την ανθρώπινη φωνή έχει τεράστιες εκφραστικές δυνατότητες.

Τα βιολιά της ορχήστρας συχνά χωρίζονται σε δύο ομάδες: τα πρώτα και τα δεύτερα. Σαν όργανα είναι απολύτως όμοια μεταξύ τους, αλλά συνήθως διαφέρει η μουσική που εκτελούν: τα πρώτα βιολιά παίζουν τις περισσότερες φορές μέρη με μεγαλύτερο μελωδικό ενδιαφέρον και σε ψηλότερη περιοχή απ’ ό,τι τα δεύτερα.

Το βιολί αποτελείται από περισσότερα από εβδομήντα διαφορετικά στοιχεία, κατασκευασμένα κυρίως από ξύλο. Τα στοιχεία αυτά ενώνονται μεταξύ τους με ειδική κόλλα. Δεν χρησιμοποιούνται καρφιά ή βίδες.

Για το επάνω μέρος του ηχείου χρησιμοποιείται ένα μαλακό ξύλο, όπως πεύκο ή έλατο, ενώ το υπόλοιπο κατασκευάζεται από ένα σκληρότερο, όπως σφεντάμι. Ολόκληρη η επιφάνεια του ηχείου καλύπτεται από ένα ειδικό βερνίκι, που προστατεύει το ξύλο και βελτιώνει την ποιότητα ήχου.

Οι χορδές είναι τεντωμένες κατά μήκος του ηχείου. Από τη μια μεριά στερεώνονται στο «χορδοκράτη» και αφού περάσουν πάνω από τον «καβαλάρη» καταλήγουν στα «κλειδιά».