Άρπα
Η άρπα
Ο ήχος της προκαλείται με το «τσίμπημα» των χορδών από τα δάκτυλα του εκτελεστή. Η άρπα της συμφωνικής ορχήστρας είναι γνωστή σαν «άρπα με πλαίσιο» ή «με σκελετό». Έχει τριγωνικό σχήμα. Η άρπα έχει 46 άνισες χορδές, τεντωμένες ανάλογα με το μέγεθός τους, και η καθεμία παράγει διαφορετικό φθόγγο. Ο εκτελεστής για να παίξει την άρπα τη στηρίζει στον δεξή του ώμο. Τα δάκτυλα του δεξιού χεριού τσιμπούν τις ψηλότερες χορδές, ενώ του αριστερού τις χαμηλότερες. Κουρδίζεται από τον ίδιο τον εκτελεστή. Ο εκτελεστής δεν χρησιμοποιεί τα μικρά του δάκτυλα, επειδή είναι κοντά. Με τα επτά πεντάλ δίνεται η δυνατότητα στον αρπιστή να παίζει όλες τις νότες μιας χρωματικής σκάλας. Οι παλιότερες άρπες που δεν είχαν πεντάλ μπορούσαν να αποδώσουν μόνο τις νότες της σκάλας στην οποία ήταν κουρδισμένες. Οι πιο χαρακτηριστικοί ήχοι που παίζει η άρπα είναι τα αρπίσματα, οι «σπασμένες» συγχορδίες δηλαδή. Μια άλλη χαρακτηριστική τεχνική είναι το γκλισάντο, το γλίστρημα δηλαδή των δακτύλων πάνω κάτω στις χορδές. Στην άρπα οι αρμονικοί δημιουργούν μια εντύπωση μυστήρια και απόκοσμη. Η άρπα μπορεί να αποδώσει μια μελωδία, να συνοδεύσει μια μελωδία ή να παίξει μια μελωδία με τη συνοδεία της ταυτόχρονα. Η τελική βελτίωση στη δυτική άρπα οφείλεται στον Εράρ (Sebastien Erard), ο οποίος κατασκεύασε το 1810 στο Παρίσι την πρώτη άρπα με πεντάλ. Από το 1850 και μετά, και με πρωτοπόρο τον Μπερλιόζ (Hector Berlioz, 1803-1869), η άρπα καθιερώνεται πλέον σαν μέλος της συμφωνικής ορχήστρας. Η άρπα είναι από τα παλαιότερα όργανα που συνεχίζουν να υπάρχουν μέχρι σήμερα. Είναι γνωστή εδώ και 5000 χρόνια και σήμερα τη συναντάμε στην έντεχνη και τη λαϊκή μουσική πολλών λαών. Στην Aρχαία Ελλάδα η άρπα, ανάλογα με το σχήμα και τον αριθμό των χορδών, εμφανίζεται με τις ονομασίες τρίγωνον, κίνυρα, σαμβύκη κ.ά. |